Dikkat! Cezalı Duruma Düşebilirsiniz!
Ali ARICI
Mart ayı, vergi beyannameleri için önemli bir ay. Gerçek şahıslar, 2011 yılı gelirlerini 25 Mart akşamına (tatil olması nedeniyle 26 Mart) kadar vergi dairelerine beyan edecek. Geçen yıl toplam 1.7 milyon 700 bin kişi, Gelir Vergisi beyannamesi verdi.
7 GELİR TÜRÜ BEYAN EDİLİYOR
Gelir Vergisi'nin konusuna giren, vergiye tâbi gelirler 7 unsurdan oluşuyor:
*Ticari kazançlar
*Zirai kazançlar
*Ücretler
*Serbest meslek kazançları
*Gayrimenkul sermaye iratları
*Menkul sermaye iratları
*Diğer kazanç ve iratlar.
Gerçek usule dikkat
Ticari, zirai ya da mesleki kazancından dolayı gerçek usulde Gelir Vergisi mükellefi olanlar, yapmış oldukları bu faaliyetler nedeniyle, gelir elde etsinler veya etmesinler Gelir Vergisi beyannamesi vermek zorundalar. Gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı, ücret ve diğer kazanç ve iradlarda ise elde edilen gelirin belli sınırı aşması durumunda, gelir vergisi beyannamesi verilmesi gerekir. Belirlenen istisna tutarlarının altında gelir elde edenlerin beyanname verme zorunluluğu yok.
INTERNETTEN YAPILABİLİR
Beyannameler, internet vergi dairesinden e-beyanname aracılığı ile verilebilir.
Faiz gelirini beyan etmek gerekmez
Mevduat faizleri, repo gelirleri, borsa da hisse senedi alım-satım kazançları, tek işverenden alınan ücret gelirleri, bono ve tahvil gelirleri, 23 bin lirayı aşmayan işyeri kira gelirleri, 46 bin lirayı aşmayan kâr payları ve istisna tutulan tutarların altında kalan gelirler için beyanname verilmesine gerek yok.
KREDİ KARTIYLA ÖDENEMİYOR
Vergiler mart ve temmuz aylarında 2 eşit taksitte ödenebiliyor. İstenirse verginin tamamı tek seferde de ödenebilir. Hesaplanan vergi, mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine ödenebileceği gibi, vergi tahsiline yetkili banka şubelerine de ödenebilir. Yıllık Gelir Vergisi'ni şu an için kredi kartı ile ödemek mümkün değil.
EĞİTİM VE SAĞLIK İNDİRİMİ
Beyanname ile bildirilen gelirden indirilebilecek özel harcamalar da var. Beyanname ile bildirilen gelirden, eğitim ve sağlık harcamaları ile bazı bağış ve yardımlar, sigorta primleri gibi ödemeler indirim konusu yapılabiliyor
EŞ VE ÇOCUKTA KOLAYLIK
Eş ve çocuk için yapılan sağlık harcamaları, belli oranda gider olarak kabul edilir. Beyan edilen gelirin yüzde 10'unu aşmamak ve belgelendirmek kaydıyla sağlık harcamaları gelirden indirilebilir.Mesela eşiniz adına özel bir hastaneye ödediğiniz sağlık harcama tutarını bu kapsamda indirim konusu yapabilirsiniz.
OKUL BAĞIŞLARI DA SAYILMIYOR
Okul, sağlık tesisi, öğrenci yurdu, çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezleri inşaası ya da faaliyetlerinin devamı için yapılan bağış ve yardımların tamamı beyana tâbi gelirden indirilebilir.
İndirime tâbi diğer bağış ve yardımlar da şöyle:
*Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacaklar,
*Amatör spor dalları için tamamı, profesyonel spor dalları için yarısı
*Vakıf üniversiteleri de dahil olmak üzere yüksek öğretim kurumlarına yapılan bağış ve yardımlar
*İlköğretime nakdi bağış
*Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu'na yapılan bağış ve yardımlar,
*Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna yapılan ayni ve nakdi bağışlar lİlköğretim kurumlarına yapılan nakdi bağışların tamamı indirilebilir.
Şahsın kendisi, eş ve çocuklar için ödenen bireysel emeklilik katkı payları hem ücret gelirinden hem beyanname ile bildirilen gelirden indirim konusu yapılabilir. Fakat ücret veya beyan edilen gelirin yüzde 10'u ile sınırlı.
Örnek: Hüseyin Bey 90 bin lira ticari kazanç beyan etti. Çocuğu için açtığı bireysel emeklilik hesabına yıllık 10 bin lira katkı payı ödedi. Bu durumda katkı payının 9 bin lirasını indirim konusu yapıp vergisi 81 bin lira gelir üzerinden vergi hesaplanacak.
Çocukların özel okul ve dershane ücretleri de indirime konu yapılabiliyor. Ancak beyan edilen gelirin yüzde 10'unu aşmamak ve belgelendirmek kaydıyla (okul ve dershane mükellef olmalı) gelirden indirilebilir.
Örnek: Doktor Ayşe Hanım 2011 yılında serbest meslek kazancı faaliyeti sonucu 100 bin lira vergiye tabi kazanç elde etmiş, aynı yıl çocuklarının özel okul ücreti olarak 36 bin lira eğitim giderine katlanmıştır.
Serbest meslek kazancı elde edenler, beyan edilen gelirin yüzde 10'unu aşmamak koşuluyla eğitim harcamalarını beyanname üzerinden Gelir Vergisi matrahında düşebilmektedir. Buna göre 100 bin liranın yüzde 10'u 10 bin lira olduğundan, eğitim harcamasının 10 bin lirası beyanname üzerinden matrahtan düşülebilecektir.
VAN BAĞIŞLARINA ŞARTLI İNDİRİM
Van depremi için yapılan yardımların indirilmesi, bağış yapılan kurumlara bağlı. Yardımların Başbakanlık aracılığıyla yapılması halinde tamamının indirim konusu yapılması mümkün. Türkiye Kızılay Derneği'ne de makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı Gelir Vergisi beyannamesinde bildirilen gelirden indirilebilir.
