Tarihe ve Yasaya Hiç Saygı Yok!

Editör

II. Bayezid Köprüsü(Geyve-Alifuatpaşa Köprüsü)

Marmara Bölgesi’nde olup, Sakarya İli sınırları içinde bulunan ve üzerinde büyüklü küçüklü oniki adet baraj olan Sakarya Nehri üzerindeki; Geyve, Taraklı, Göynük, Nallıhan, Beypazarı, Ayaş, Ankara ve Avrupa’yı Asya’ya bağlayan, “Ata Yadigârı” bir taş köprü... Yıldırım Bayezid zamanında 1389 yılında başlatılan”Surre Alayı”nın “HİCAZ”ile”İstanbul”arasında köprü kuran”Surre Geleneği”her yıl, her birinin içinde Bin(1.000)Osmanlı Altını bulunan İkiyüzotuziki(232)kese orada bulunan fukara halka dağıtılmak üzere tercih edilen üç yoldan orta yol(Üsküdar, Gebze, İznik, Sapanca,Geyve, Hendek, Ayaş, Düzce, Bolu, Çorum, Hacıhamza, Merzifon, Amasya, Turhal, Tokat, Sivas, Malatya, Diyarbakır ve Şam üzerinden geçen yol) üzerinde bulunan güzergahtaki II. Bayezid Köprü’sü üzerinden geçerlerdi. Üzerindeki kitabeye göre, Tarihte devir açan Fatih’in oğlu II. Bayezid tarafından Hicri 901 Miladi 1495–96 yıllarında yaptırılmıştır. Mimarının Abdullah oğlu Murad olduğu Kitabede yazılmaktadır.

Bizans döneminde köprünün 100 metre kadar aşağısında Kuzey kısmında(Jüstinyen’in hanımı tarafından yaptırılmış köprünün ayağı görülmektedir)olan köprü yıkılmış, yerine II.Bayezid Köprüsü yapılmıştır.

Seyahatnamelerde Nasıl Geçiyor
Meşhur Seyyahımız Evliya Çelebi, Arab Seyyah İbni Batuta seyahatnamelerinde köprünün varlığından hiç bahsetmezler. Ancak Sultan 2.Mahmud zamanında İran’a elçi giden Yasincizade Abdülvehhab Efendi Seyahatnamesinde köprünün bir kemerinin yıkıldığından bahsetmesi, o zamanlarda üzerinde Baraj ve Regülâtör bulunmadığından dolayı Nehrin debisinin çok oluşundan yıkıldığı anlaşılmaktadır.

E.Charton 1864 de yayınladığı Seyahatnamesinde köprünün iki kemerinin yıkılmış olduğunu ve bu kısımların ahşaptan yapıldığını yazar…II.Abdülhamit zamanında Nafia Nezareti(Bayındırlık Bakanlığı) köprünün tamirini proğramına almışsa da gerekli onarım yapılamamıştır.

II. Bayezid Köprüsü'nün Ölçüleri
II. Bayezid Köprüsü’nün orijinal uzunluğu 196,50 metre olup, genişliği ise 5.50 metre’dir. Büyüklü küçüklü 15 kemerlidir.Yapıldığı dönemlerde 5 kemerin altından su geçmekte,diğerlerinden taşkınlarda su geçmekte idi.Beyaz renkte kesme taşlardan temiz işçilikle yapılmıştır. Köprü ayaklarının Güney tarafında selyaranlar mevcuttur.

MİHRAB'lı Köprü
Geyve tarafında kalan yerinde “MİHRAB”, “MİHRAB” ın üstünde “Kitabe” ve ön yüzünde “Girift” istifle yazılmış bir yazı mevcuttur.(Diğer tarihi köprüler de olmayan bir özellik, “MİHRAB” ve “NAMAZ” kılma yerinin oluşu… 

Tek Geçit
Zira tek geçit burası olduğu gibi,”Mısır Seferi”ne gidiş,”İpek Yolu” ve “Bağdat Yolu”’nun geçişi bu yoldandır.Onun için üzerinde “İbadet” edilebilen tek Köprüdür II.Bayezid Köprüsü.)

Düşmanın Geçişi Engellendi 
"İstiklal Savaşı”nda 17 Mayıs 1920 tarihinde köprü, Alifuat Cebesoy(Paşa) tarafından az bir kuvvetle savunulmuş(Geyve halkından çıkan Milis Kuvvetleri de Askeri birliklere dâhil olmuş),düşmanın geçmesi engellenmiştir. Daha sonra onun adı beldeye verilmiştir.

Köprü 2005 yılında hasarlı deyip 700 Milyar T.L. masraf edilerek yarısı yapılmış, kalan yarısı da komple sökülüp yine bir o kadar daha masraf yapılarak 2007 yılında yeniden düzenlenmiştir. Daha önceki tadilatta üzerinden ağır tonajlı vasıtalar geçtiği için taban taşları yerinden oynamağa başlamıştı.

Hâlbuki ecdad o dönemde yapılan işçilikte iki taşın birleşim yerini oyup kancalı demir koyup boşlukları kurşunla doldurmakta idiler. Aslında Köprünün özellik ve güzellikleri yazmakla bitmez.

Trafik Yoğunluğu
II. Bayezid Köprüsü: Trafik yoğunluğu nedeni ile bugünkü ihtiyaca cevap verememektedir. İki vasıta yan yana olduğu ve yayalarda olduğu zaman bir hayli sıkıntı yaşanmaktadır. Eğer koruma altına alıp, açık Müze haline getirmezsek ata yadigârı mirasımızı, bizden sonraki nesillerimize bırakacağımız şüpheli görülmektedir. Köprünün biraz daha yukarısından Geyve ile Alifuatpaşa Mahallesi'ni birbirine bağlayan bir Köprü yapılmasını yetkililerden istenmiş olup, II. Bayezid Köprüsü’nün sadece yaya trafiğine açık ve aynı zamanda bir Açık Hava Müzesi haline dönüştürülmesi köprünün yükünü hafifletmekle kalmayıp ömrünü uzatacaktır. Diye yazmıştık. 

Ağır Tonajlı Vasıtalar Giremez
İlk zamanlar buna uyuldu. Fakat şimdi bakıyoruz ki üzerinden ağır tonajlı araçlar geçmekle kalmayıp birde üzeri açık çakıl yüklü şekilde köprünün üzerinden geçiyorlar. Aracımız ile arkasından takip ederek fotoğrafladık. Kendilerini uyanık yerine koyan zavallılar, plakalarını bile sökmüşler. Köprünün her iki tarafında da ağır tonajlı vasıta giremez levhası bulunmasına rağmen. Geçen aracın plakası da yok. hem plakasız ve hem de ağır tonajlı vasıta giremez levhasını hiçe sayarak köprünün üzerinden yüklü araçla geçiş yap. Sizler dağdan mı indiniz de bu kadar kuralları ihlal ediyorsunuz? Kime güveniyorsunuz? Silahlı eylemciden farkınız, silahsız oluşunuz. Bu gün değilse mahşerde bunun hesabını bile veremezsiniz. Bizden uyarması...

Mustafa Hamdullah ERGİN

GEYVE HABER