Cuma Hutbesi-Allah’ı(C.C.)zikretmek

Editör

Allahü Teâlâ Hazretlerini zikretmekte sıralama yapacak olursak; Birinci= Cemadat, İkinci= Nebatat, Üçüncü= Hayvanat, Dördüncü sırada ise İnsanat gelir. Yedi gök, yer ve bunların içinde bulunanlar, O'nu teşbih (anarlar) ederler.

Kâinatta, O'nu Övgü ile ve lisan-ı haliyle teşbih etmeyen hiç bir varlık yoktur. Ama sîzler, ey müşrikler! Onların teşbihlerini anlamazsınız.

Kâinattaki insan, hayvan, bitki, ağaç, cansız varlıklar, gök cisimleri; her şeye muktedir, serbest, bir ve tek olan bir yaratıcının varlığına kuvvetle delalet ederler. Yaratılmış olan canlı ve cansız herşey, şükran ve övgü ile Allah'ı teşbih eder. "Her şeyde O'nun için bir alâmet vardır, O'nun bir olduğuna delalet eder."

Ne var ki, kâinatın dilinden ve varlıkların işaretlerinden anlamayan kimseler, bunu anlamazlar. Asla kavrayamazlar. Bununla beraber Cenab-ı Allah, kullarına karşı yumuşak huyludur. Kötülükleri affedip bağışlayan ve kullarının tövbesini kabul buyurandır.

Dua kulluğun simgesi ve başlı başına bir ibadet olduğuna göre sadece insana has bir olgu değildir. Bu yönüyle kâinattaki bütün mahlûkat onunla ilgilidir. Toprağın bağrına atılan bir tohum neşvü nema(hayat) bulmak için, dua eder. Ama biz onun dilini anlamayız.

Yumurtalarının üzerinde yatan kuşlar, yavruları için dua ederler. Ama kendilerine mahsus lisanlarında. Ağaçlar, mevsimi geldiğinde meyve vermek için dua ederler. Ama insanoğlu(bazıları müstesna) bunun farkında değildir. İşte müminin kâinata bakış açısı budur.

Büyüklerden bir zat; “Bir Kelp(Köpek)ile beraber zikir yapmak istedim. O kadar seri zikir yapıyordu ki onunla çok kısa bir müddet zikir yapabildim. Kan ter içinde kaldım. Devam edemedim bıraktım”der.

Allahü Teâlâ(C.C.) yine Kuran’ı Kerim’inde Al-i İmran Suresi 191. Ayet-i Kerime’sinde Mealen şöyle buyuruyor; “Onlar, ayakta dururken, otururken, yanları üzerine yatarken(her vakit)Allah’ı anarlar, göklerin ve yerin yaratılışı hakkında derdin derin düşünürler(ve şöyle derler:) Rabbimiz! Sen bunu boşuna yaratmadın. Seni tesbih ederiz. Bizi cehennem azabından koru!”

Bu ayeti Kerime’de aynı zamanda te’vil yollu bilgi verilmektedir. Birincisi; Ayakta durur ikenden maksat; Bir özrü var ise ayakta iken de Zikir edip, Namaz kılabilir. İkincisi; Ayakta duramıyor ise otururken de Namaz kılıp zikir yapabilir. Üçüncüsü ise; ayakta duramıyor, oturamıyor ise yanları üzerine veya yan yatarken; zikir yapıp Namaz kılabilir demektir.

Yine Kur'an'da Allah korkusundan yarılan, dağlardan yuvarlanan taşlardan bahsedilir. Gök gürültüsünün hamd ile Allah'ı tesbih ettiğinden bahsedilir.

Peygamber efendimiz "Bu dağ Uhud'dur. O bizi sever biz de onu severiz" buyurur. Yine Peygamberimiz hayvanların kendi dillerince Allah'ı andığını söyler. Evet Allah'tan korkan taşlar, insanları seven dağlar, Allah'ı zikreden canlı veya cansız mahluklar.

Müminin kâinata bakışı budur. Biz bu mahlûkatın dillerini anlasaydık fırtınalı denizin "Ya Celil, Ya Celil" diye zikrettiğini duyardık. Kedilerin dillerini anlasa idik, "Ya Rahim, Ya Rahim" diye dua ettiğini işitirdik. Horozların belli vakitlerde(namaz) “Hak Teâlâ” dediklerini anlasa idik, mutlaka bizlerde hemen ibadet ve zikir ile meşgul olur idik. Yani sözün kısası sadece insanlar dua etmez. Bütün mevcudat, bütün varlık kendi dilinde dua eder.

Yeryüzünde insan dışındaki canlılara baktığımız zaman esas olarak üç şekilde görürüz: 1-Kıyamda yani dik olarak ayakta duranlar: Bitkilerin çoğunluğu ile iki ayaklı hayvanlar gibi. Rükû halinde yani yarı ayakta, diğer bir deyimle eğik olarak duranlar: Dört ayaklı hayvanlar gibi. Secde halinde olanlar veya yerde sürünenler: Sürüngen hayvanlarla bazı bitki çeşitleri gibi. Bu saydığımız mahlûklar, yukarıdaki ayet-i kerime’de ifade edildiği gibi ibadetlerini, bulundukları şekilleriyle yapmaktadırlar.


Kur'anı Kerim'de Hadid Suresi'nde yerde ve gökte bulunan her şeyin Allah'ı tesbih ettiği haber verilmiştir: "Göklerde ve yerde bulunan her şey Allah'ı tesbih etmiştir. O, Aziz'dir, Hakim’dir"

Ayetteki "Her şey Allah'ı tesbih etmiştir" ifâdesi, değişik şekillerde yorumlanabilir. Canlı varlıkların Allah'ı tesbih etmeleri, O'nun her çeşit noksanlıklardan ve yüce şanına yakışmayan şeylerden berî olduğunu dil ile ifade etmeleridir. Bütün âlimler, canlı varlıkların Allah'ı bu şekilde tesbih ettiklerini söylemişlerdir.

Fakat canlı olmayan varlıkların Allah'ı tesbih etmeleri hususunda farklı görüşler ileri sürülmüştür. Bazı âlimlere göre, canlı olmayan varlıkların Allah'ı tesbih etmeleri, O'nun yaratıcılığına, gücünün her şeye yettiğine delil olarak gösterilmeleridir.

Bu şeylerin varlığı, Allah'ın yüceliğini göstermektedir. Onların bu hali, tesbihleridir. Bazı âlimler de, cansız varlıkların canlı varlıklar gibi Allah'ı zikrettiklerini söylemişler ve bu hususta delil olarak da yukarıda geçen Sure-i İsra’nın 44. Ayeti Kerime’sini delil göstermişlerdir:
"Yedi gök, arz ve bunların içinde bulunanlar, O'nu tesbih ederler. O'nu övgü ile tesbih etmeyen hiç bir şey yoktur, ama siz onların tesbihlerini anlamazsınız. O, Halim’dir, çok bağışlayandır."

Bu görüşü savunan âlimlere göre, cansız sanılan her şeyde, insanların fark edemedikleri bir canlılık vardır. Bütün eşya, atomlardan meydana gelmiştir. Atomun çekirdeği etrafındaki elektronlar, akla şaşkınlık verecek bir hızla dönmektedir.

Diğer bazı âlimlere göre, ise, kâinattaki her şey, canlı ve cansız bütün varlıklar, Allah'ın emrindedirler. Yüce Allah, dilediği gibi bu varlıklarda tasarrufta bulunur. Her şey onun emrinin karşısında teslimiyet içerisindedir. Onların tesbihleri, bu teslimiyetleridir.

Mustafa Hamdullah ERGİN
mh_ergin@hotmail.com
hamdullahergin@gmail.com
Ofis : 0 264 517 52 90
GSM: 0 534 404 77 55
“ : 0 542 250 44 90