Geyve Elvanbey Zaviyesi
Geyve Elvanbey Zaviyesi, Mevlana Celaleddin-i Rumi’nin oğlu Sultan Veled’in kızı Mutaharra Hatun’dan doğan Germiyan Beyi Süleyman Şah’ın kızı Devlet Hatun’u I.Yıldırım Beyazıt’a gelin götüren atı yedekleyen çeşnigirci başı(aşçıbaşı) Paşacık Ağanın oğlu Elvan Bey’in oğlu Sinan Bey tarafından 1451 yılında yaptırılmıştır.
Kıble yönünde soldaki mekanda bulunan Elvan Bey ve oğlu Sinan Bey’in sandukaları 1939-1943 yılları arasındaki genel uygulamalarda kaldırılmıştır. Kabirleri zeminden 5-
Bostancı Başı Mustafa Ağa tarafından 1696 yılında onartılmıştır.
Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 1968 yılında tekrar onartılmıştır.
Osmanlı Mimarlığının ilk dönemlerinde ortaya çıkan ve klasik dönemde terk edilen camii planı şeması ; İbadet mekanı, uzun ekseni kıble yönünde olan dikdörtgen biçimindedir. Ortadaki kemerle kare planlı iki bölümü ayıran ana sahanın üzeri,eş büyüklükte ard arda iki kubbe ile örtülmüştür. Arkadaki mekanın sağında ve solunda birer yan mekan vardır. Kıble eksenine dik yöndeki ikinci bir eksen üzerinde yer alan bu kanatlarla yapının planı ters T harfine benzer. Bu nedenle zaviyeli camilere Türk üçgeni camiler denilmiştir.
Osmanlı Devletinin ilk dönemlerinde gezici din adamlarının kalması için zaviye veya tophaneli yada çok işlevli camii adı verilmiştir.
Yavuz Sultan Selim , İstanbul’dan Geyve’ye kız kardeşinin iki çocuğunu gönderir. Erkek çocuğunun adı NURULLAH CAN ‘dır, eğitim amacı ile gönderilmiştir, kız çocuğunun adı HAYRU NİSA’dır, hastadır ve tedavi amacıyla gönderilmiştir. Çünkü küllüye donanımında olan müştemilat konaklama,eğitim,beslenme,tedavi hizmetleri de vermektedir.
İstanbul’dan, tayin olduğu Göynük’e giden kethüda SALİM MÜBAREK konaklamak için zaviyeye gelir. Atından inerken düşüp hayatını kaybeder .Zaviye girişinin kuzeydoğu yönünde gömülüdür.
Giriş kapısı önündeki 3 kemerli revak 20-25 Temmuz 1476 yılında eklenmiştir.(kitabe kaydı okunmasıdır)
Bina girişinde eski yazı ile şu kitabe yazılıdır:
Himmet tamire kim ederse dua
Ruzi mahşerde şefaat eder ana Mustafa(AS)
Vekaa itmanı tamir fiysene (1159)
KAYNAKLAR:
Germiyan Oğulları Tarihi-Dr. Mustafa Çetin
Türk İslam Sanatı
Osmanlı Mimarisinde Fatih Devri-E.H.AYVERDİ
SAYGIDEĞER GEYVE’LİLERİN BİLGİLERİNE SUNULUR:::
Namık CİHAN..araştırmacı-yazar
#