Paramız Türk Lirası Olarak Değişiyor

Mustafa Hamdullah ERGİN

1 Ocak 2009 itibariyle tedavüle girecek olan yeni paramız tanıtıldı.

İşte yeni paranın özellikleri...

En düşük banknot 5 TL, en büyük banknot 200 TL olacak

Paralarda üç farklı Atatürk portresi bulunuyor.
Paralar, Atatürk'ün gülümsediği fotoğraflardan oluşuyor.

Atatürk'ün 1927 yılında çekilmiş fotoğrafı 5 ve 10 TL üzerinde, 1931'de Gazi çiftliğinde çekilmiş fotoğrafı 20 ve 50 TL üzerinde, Çankaya Köşkü'nde çekilen fotoğrafları ise 100 ve 200 TL üzerinde kullanıldı.

Yeni banknotların ön yüzlerinde Atatürk resimleri yer alırken arka yüzlerinde şu isimlerin resimleri yer alıyor:

5 TL: Ordinaryüs Prof. Aydın Sayılı

10 TL: Ord. Prof. Cahit Arf

20 TL: Mimar Kemaleddin

50 TL: İlk kadın romancılardan Fatma Aliye Hanım

100 TL: Buhurizade Mustafa Efendi( Klasik Türk Müziğinin kurucusu)

200 TL: Yunus Emre

Türk Lirasının 165 yıllık tarihi

BANKNOTLARIN ÖZELLİKLERİ

  5 TL lik Banknot: Ön yüzünde Atatürk portresi, portreyi çevreleyen kırmızı ay yıldız motifi ve stilize edilmiş atom motifi bulunacak. Arka yüzünde bilim tarihçisi Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı'nın portresi yer alacak. Portre, İslam Tarihi Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi tarafından sağlandı. Arka yüzde ayrıca bilim tarihindeki bazı önemli olayları sembolize etmek üzere güneş sistemi, atomun yapısı, DNA gibi motifler de kullanıldı.

1913-1993 yılları arasında yaşayan Ord. Prof. Aydın Sayılı, Harvard Üniversitesinde ve bilindiği kadarıyla dünyada bilim tarihi alanında verilen ilk doktora

derecesinin sahibi. Türklerin, İslam Dünyasının, Mısırlıların, Mezopotamyalıların ve diğer çeşitli medeniyetlerin bilime ve batı medeniyetinin oluşumuna yaptığı katkıyı ortaya koyan Sayılı, çalışmalarında ilk kaynaklara ulaşmaya, ön yargısız ve nesnel davranmaya özen gösterdi.

-10 TL'lik banknot: Ön yüzünde Atatürk portresi, portreyi çevreleyen mor ay yıldız motifi, ikili sayı sistemini ifade eden rakamlar, içinde Atatürk'ten bir kesit bulunan yedigen şekil bulunacak. Arka yüzünde Ord. Prof. Dr. Cahit Arf'ın portresi yer alacak. Portre, Sabancı Üniversitesi Rektörü ve Matematik Derneği Başkanı Ahmet Tosun Terzioğlu tarafından sağlandı. Arka yüzde ayrıca aritmetik diziler, abaküs, sayılar, Arf değişmezinden bir kesit ve ikili sayı sistemini ifade eden rakamlar olacak.

1910-1997 yılları arasında yaşayan Arf, kendi adıyla bilinen teoremleriyle dünya çapında tanınmış Türkiye'nin yetiştirdiği en büyük matematikçilerden biridir. Cebir, sayılar teorisi, esneklik teorisi, analiz, geometri ve mühendislik matematiği gibi çok çeşitli alanlarda yaptığı çalışmalarla, matematiğe temel katkılarda bulunan Arf, 20'den fazla özgün yayın üretti. Cahit Arf, Arf değişmezi, Arf kapanışı gibi literatürde kendi adıyla anılan çalışmalarıyla matematik dünyasının önde gelen bilim insanları arasında yer alıyor.

-20 TL'lik banknot: Ön yüzünde Atatürk portresi, portreyi çevreleyen açık kahverengi ay yıldız motifi ve sarı, beyaz geometrik bir şekil bulunacak. Portrenin sol tarafında Gazi Üniversitesi rektörlük binasının çizgisel bir çalışması, mimarinin 3 boyutlu yapısını simgelemek üzere küp, kare ve silindir formları yer alacak.

1870-1927 yılları arasında yaşayan Mimar Kemaleddin, imza attığı eserleri ve eserlerindeki tarzıyla ulusal mimarlık akımının öncü isimlerinden. 1909-1919 yılları arasında mimarlık açısından en önemli eserlerini veren Mimar Kemaleddin, 1908'de Osmanlı Mimar ve Mühendis Cemiyeti adı altında ilk meslek odasını kurdu. Gazi Üniversitesi Rektörlük binası, Mimar Kemaleddin'in eserlerinden biri. 

-50 TL'lik banknot: Ön yüzünde Atatürk portresi, portreyi çevreleyen ay yıldız motifi, hokka ve tüy kalem motifi bulunacak.

Arka yüzünde İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kütüphane ve Müzeler Müdürlüğünden izin alınarak kullanılan Yazar ve Felsefeci Fatma Aliye Hanım'ın portresi yer alacak. Portrenin sol tarafında Aliye Hanım'ın edebiyatçı ve felsefeci kişiliğini vurgulamak üzere hokka, tüy kalem, kağıt ve kitap motifleri kullanılarak bir kompozisyon oluşturuldu.

1862-1936 yılları arasında yaşayan Fatma Aliye Hanım, Türk edebiyatının ilk kadın yazarlarından biri ve ilk Türk kadın felsefeci. Tanzimat döneminde yaşayan yazar, eserlerinde çoğunlukla kadının toplumdaki yeri, aile içindeki ve evlilikteki konumu, kadın eğitiminin önemi gibi konuları işleyerek, kadın haklarını o dönemde savundu. Yazarlığının yanında şairlik yönü de bulunan Fatma Aliye Hanım, kız kardeşiyle birlikte bugünkü adıyla Kadınları Himaye Derneği olan Şefkati Nisvan'ı kurdu, kadınların eğitimine destek olmak, kadınların üretime katılmalarını sağlamak yönünde çaba harcadı.

-100 TL'lik banknot: Ön yüzünde Atatürk portresi, portreyi çevreleyen mor ay yıldız motifi ve içinde müzik notası figürü bulunan pembe renkli daire motifi bulunacak. Arka yüzünde Itri olarak bilinen Buhurizade Mustafa Efendi'nin portresi yer alacak. Bu portre, Heykeltraş Hüseyin Anka Özkan'ın Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü bahçesindeki heykelden yararlanarak tasarlandı. Portrenin sol tarafındaki alanda müziği simgeleyen notalar, enstrümanlar ile Itri'nin Mevlevi kişiliğini vurgulamak üzere ney üfleyen Mevlevi dervişe yer verildi. Kaynaklarda 1640-1712 yılları arasında yaşadığı belirtilen ve Itri adıyla bilinen Buhurizade Mustafa Efendi, klasik Türk müziğinin kurucusu. Bestelerinde melodi zenginliği çok kuvvetli olan sanatçı, Türk müziğinin hemen her formunda eser verdi. Günümüze notalarıyla ulaşabilen eser sayısı 42 olsa da 1000'e yakın bestesi bulunduğu biliniyor.

-200 TL'lik banknot: Ön yüzünde Atatürk portresi, portreyi çevreleyen mavi ay yıldız motifi ve turuncu renkte sekizgen şekil bulunacak.
Arka yüzünde Yunus Emre portresi yer alacak. Portre, Ressam Elif Tekin'in çalışmasından yararlanarak tasarlandı. Portrenin solunda Yunus Emre'nin gül motifi, barışın, kardeşliğin ve tasavvufta dervişin ruhunu simgeleyen güvercin motifi, “sevelim sevilelim” sözü ve anıt mezarının görüntüsüne yer verildi.
1238-1324 yılları arasında yaşadığı belirtilen Yunus Emre, Anadolu'da tasavvuf akımının ve Türkçe şiirin öncülerinden. Yunus Emre, medrese eğitimi aldı, Arapça ve Farsça öğrendi, İran ve İran mitolojisiyle ilgilendi, tasavvuf tarihini inceledi.
Eserlerinde Türkçe'nin en güzel ve en güçlü özelliklerini kullanarak, tasavvuf konularını işledi, insanların din, mezhep, ırk, millet ve mevki, sınıf farkı gözetilmeksizin sevilmeyi hak ettiklerini vurguladı.

ERDOĞAN: Tarihi bir an yaşıyoruz

Yılmaz'ın konuşması ve tanıtım filminin ardından söz alan Başbakan ERDOĞAN ise Türkiye'nin tarihi bir anı yaşadığını söyledi. TL'den 6 sıfır atılıp YTL'ye geçişle Türk parasının itibarını geri kazandığını ve uluslararası işlemlerde kullanılmaya başladığı belirten Erdoğan, emisyon hacminin arttığını ve döviz kullanımının düştüğünü belirtti.

Moral olarak da ülke ekonomisi üzerinde olumlu etki yaptığını, enflasyonist sürecin bittiğinin tescil edildiğini kaydetti.

Erdoğan'ın mesajları şöyle:

- Paranın değerli olmasından şikayet etmek yanlış. Ben değerli Türk Lirası ile iftihar ediyorum.
- Sadece paranın ismi ve tasarımları değişiyor.
- 1 yıl boyunca hem YTL hem TL beraber kullanılacak, 1 sene sonunda YTL tamamen piyasadan toplanmış olacak.
- Tasarım farklılığı dışında TL'ye geçişte herhangi bir zorluk görünmüyor.