Dombıra nedir? Sözleri..VİDEO

Ali ARICI

Kazak Türklerinin en yaygı çalgısıdır.

Telleri eskiden bağırsaktan yapılırken günümüzde misina kullanılmaktadır.

Kazakça'da barsak anlamına gelen "işege" sözü "işek" şeklini alarak çalgı teli anlamına dönüşmüştür.

Armudi bir teknesi, çam ağacından göğsü ve perdeli sapıyla küçük bir dutarı andırır.

Boyu 80- 100 cm kadardır.

Abay ve cambıl dombırası olmak üzere iki türü vardır.

Sertpe ve tökpe adları altında iki türlü çalım tekniği vardır.

Şertpe tekniğinde sağ elin ayası göğüse dayanarak işaret parmağı ile vurma ve çekmelerle çalınırken, tökpe tekniğinde sağ el bilekten hareket ederek ve bütün parmaklar kullanılarak çalınır.

Ses aralığı bir tel üzerinde bir buçuk oktavdır.

Dörtlü ya da beşli aralıkla akortlanır.

Dombıraya adanmış nefis bir nogay türküsünün de adıdır. 

Dombira müziğiyle Türk dünyasında ünlü olmuş olan Arslanbek Sultanbekov Kuzey Kafkasya kökenli Nogay halk müziği sanatçısıdır.

Dombıra Türküsünün sözlerine gelince:

-Kazakça-

Kara kıs avulumga kelgende

Kültüldegen kar yerge tüsgende

Dombıramdı alarman

Yürek sazım çalarman

Kaygırgandı eş aytbam

Dombıra sazım estgen ataylar

Manesine es bergen anaylar

Estgenine oy berip

Yüreklerge ses berip

Köz yastı kızganmaslar

Nogaydın kaygı sansız kününde

Batirler yuklamagan kününde

Yüreklerin kötergen

Sogıslarda küş bergen

Köptü körgen Dombıra…

-Türkçe Sözleri -

Kara kış köyüme gelende

Lapa lapa kar yere düşende

Dombıramı alırım

Yürek sazımı çalarım

Kaygılarımı hiç söylenmem.

Dombıra sazımı işiten babalar

Manasına kulak veren analar

İşittiğini akıl yorarak,

Yürekleri titreyerek

Gözyaşlarını esirgemezler.

Nogayların derdi sayısız, her gününde

Yiğitlerin uyumadığı günlerde

Yüreklerini cesaretlendiren

Savaşlarda güç veren

Görüp geçirmiş dombıra