Temettuat Defterlerine Göre 1884 Yılı Geyve Kazası-3

Editör

Bu hazinemizi muhafaza edebilmek için hafızamızı, tarihimizi iyi okuyabilmeli, anlayıp dersler çıkarabilmeliyiz. Vatan şairimiz Mehmet Akif ERSOY’un dediği gibi: “Tarih tekerrürden ibarettir. İbret alınsaydı hiç tekerrür eder miydi?” İşte burada biz tarihçilere çok önemli bir görev düşüyor. Arşivlerimizde tarihimize ait ne kadar bilgi, belge varsa okuyabilmeli, anlayıp dersler çıkarabilmeliyiz ki geçmişte yaşanılan hataları tekrar etmeyelim.

Bu açıdan Osmanlı arşivi, bir devletin çok iyi örgütlenmiş bürokrasisinin, bugün üzerinde 20’den fazla milli devletin yer aldığı geniş bir alanda çok çeşitli dil, din, örf ve kültürleri, tek bir siyasal merkezden yarım bin yıl süren istikrarlı ve adil bir iradesinin icrasına ait muazzam belge koleksiyonunu ihtiva eder. Bu arşivin, belki önemli bölümü kaybolmuş ve kalanının ancak küçük bir bölümü tasnif edilmiş olduğu halde, Osmanlı tarihinin başlıca meselelerini, temel kurumlarını teşhis, takip ve hatta bir dereceye kadar izah etmek için, gerekli olan belgeleri zorluk çekmeden bulabilmemiz araştırmacılar için büyük bir avantajdır. Muazzam belge koleksiyonlarından bir bölümü olan Temettuat defterleri de içindeki bilgiler nedeni ile Geyve tarihine ışık tutacak niteliktedir. Defterlerdeki bilgilerden yola çıkarak 1845 yılı Geyve’sinin sosyo-ekonomik tahlilini kaba bir şekilde de olsa yapabiliriz. 

Osmanlı Devleti yöneticilerinin 1840-1845 yıllarında uygulamaya koyduğu kişilerin kazançlarına göre vergi uygulaması olan Temettü (kazanç) vergisi çeşitli zorluklar sebebiyle istenilen neticeyi verememiştir. Cumhuriyet döneminde Temettü Vergisi isim değiştirerek Varlık Vergisi olmuştur. II. Dünya Savaşı yıllarında özellikle Avrupa’da ve çevresinde savaş sebebiyle ekonomik anlamda sıkıntılı bir dönem yaşanmıştır. Her ne kadar Türkiye savaşa etkin bir şekilde girmemiş olsa bile yine de savaşın ülkemize etkisi ekonomik anlamda olumsuz olmuştur. Ülkenin ekonomik dar boğazdan kurtulabilmesi için bir defaya mahsus olmak üzere vatandaşlardan Varlık vergisi alınmasına karar verilmiştir. Hararetli tartışmalar sonucu Şükrü SARAÇOĞLU hükümeti tarafından çıkarılan Varlık Vergisi Kanunu, 11 Kasım 1942 tarihinde TBMM’de 350 vekilin oybirliği ile kabul edilmiştir. Yapılan hesaplamada 18 milyon kişinin yaşadığı Türkiye’de 3874’ü yabancı 114.368 yükümlüye toplamda 465.384.820 lira vergi tahakkuk ettirilmiş ancak 221.317.642 lira tahsil edilebilmiştir.(Bknz. Osman YALÇIN, Varlık Vergisi Kanunu ve Uygulaması, İstanbul Üniversitesi.)

Konuyla ilgili olarak dönemin sıkıntılarını daha iyi izah edebilmek için bir hikayeyi burada paylaşmak istiyorum.

SENİN YAPTIĞINI ÇORUMLU YAPMADI

Olay, İsmet İnönü zamanında yaşanmıştır. İkinci Dünya Savaşı dönemidir. Türkiye savaşa girdi girecek, İsmet Paşa tedbir amacı ile yeni vergiler koyar. Köylülerden mal vergisi almaya karar verir.

Vergi memurları köy köy dolaşarak köylülerden ekin ve iri baş hayvan başına vergi toplar. Çorum’un bir köyüne uğrar, köylü zaten fakirdir, mallarından devlete vergi vermek istemezler. Fakir bir köylü buna bir çare bulur. Ahırdaki tek koyununu evin bir odasına bağlayıp yorganı üzerine örtüp kapıyı kilitler. Vergi memuru, köylülerin mal sakladıklarına sıkça rastladığı için evin odalarını teker teker kontrol eder. Vergi memuru kilitli odayı zorla açtırır. Köylüye yatakta ne olduğunu sorar; köylü de hastasının olduğunu söyler. 

Tabi memur buna inanmaz, yorganı kaldırınca bacakları bağlanmış koyun ile karsılaşır. Köylü ne dese dinletemez. Vergiyi vermek zorunda kalır. 

Ayni memur bu sefer Kayseri’nin bir köyüne gider. Kayserili ahırdaki eşeği bir odaya götürüp ayaklarını bağlayıp aynen Çorumlunun yaptığı gibi yatağa yatırıp üzerine yorganı örter. Memurun karşılaştığı bir durum olduğu için Kayseriliye kilitli kapıyı zorla açtırır, yatakta kimin olduğunu sorar. 

Kayserili, hasta babasının yatmakta olduğunu, çocuklar rahatsız etmemesi için kapıyı kilitlediğini söyler. Memur yorganı açınca eşeği görür ve : 

-"SENİN YAPTIGINI ÇORUMLU YAPMADI” diyerek eşeği de vergiye tabi olarak kaydeder.

ALIPLAR, AKSEKİ, HİSARLIK, UMURBEY KARYELERİ

Bu kısa bilgiden sonra Geyve Kazası köylerine ait bilgileri vermeye devam edelim. Aşağıda Hisarlık, Akseki, Alıplar ve Umurbey köylerine ait hane isimleri, meslekler, yetiştirilen ürünler ve hayvan miktarları belirtilmiştir. 

HİSARLIK KÖYÜ

HANE NOHANE SHİBİNİN ADIMESLEĞİ

1Sağa oğlu Ali Osman Muhtar

2Köse Hüseyin oğlu Hüseyin Zİraat Ashabından

3Hacı Ahmed oğlu Mustafa Zİraat Ashabından

4Ayvaz Mehmed oğlu YusufZİraat Ashabından

5Çoban Hasan oğlu Deli AhmedZİraat Ashabından

6Molla Mehmed Osman oğlu Salih Zİraat Ashabından

7Hatip Hüseyin oğlu Salih Zİraat Ashabından

8Hatip Hüseyin oğlu İsaZİraat Ashabından

9Ayvaz Mehmed oğlu MehmedZİraat Ashabından

10Molla Hasan oğlu HasanZİraat Ashabından

11Köse İsmail oğlu Mehmed Zİraat Ashabından

12Dağcı Ali oğlu Mustafa Zİraat Ashabından

13Gökçe Mehmed oğlu SalihZİraat Ashabından

14Ayvaz Mehmed oğlu Mustafa Zİraat Ashabından

15Kara Hasan oğlu Mustafa Zİraat Ashabından

16Mercimekçi Abdullah oğlu Mustafa Zİraat Ashabından

17Molla Emin oğlu MustafaZİraat Ashabından

18Deli Ahmetin Yetimi Mustafa 8 yaşında 

19Veysin Eminin ehli Mehmed kızı Emine ----------------

19 Hane olan Hisarlık köyünün vergisi 5571 kuruş temettuatı ise 23.995 kuruştur. Köy halkının ziraat ile uğraştıkları görülmektedir.

AKSEKİ KÖYÜ 

HANE NOHANE SAHİBİNİN ADIMESLEĞİ

1Cabacı Emin oğlu Mustafa Zİraat Ashabından

2Karakuş Ali oğlu Ali Zİraat Ashabından

3Tuzlu Ahmed oğlu AliZİraat Ashabından

4Hasan oğlu HüseyinÇoban

Geyve Kazasının en az nüfusuna sahip olan Akseki köyü 4 haneden ibaret olup toplam vergisi 1301 kuruş, temettuatı ise 1450 kuruştur. Ziraat ile meşgul olan köyde bir de çoban bulunmaktadır.

ALIPLAR KÖYÜ

HANE NOHANE SAHİBİNİN ADIMESLEĞİ

1Köse Halil oğlu Hasan Zİraat Ashabından

2Çakır Ali oğlu SüleymanZİraat Ashabından

3Deli Ahmed oğlu MehmedZİraat Ashabından

4Bostancı Mehmed oğlu ahmed Zİraat Ashabından

5İsmail Aşık Hasan oğlu Mehmed Zİraat Ashabından

6Hacı Bayram Oğlu Mehmed10 yaşında çocuk

7Hacı Bayram oğlu Hacı Mustafa Muhtar

8Emin Osman oğlu Mustafa Zİraat Ashabından

9Molla Hüseyin oğlu MehmedHizmetkar

10Kurudereli Mehmed HasanHizmetkar

Alıplar köyü 10 hane olup toplam vergisi 2.932 kuruş, temettuatı 12.900 kuruştur. Köy halkı ziraat ile meşgul olmaktadır.

UMURBEY KÖYÜ

HANE NOHANE SAHİBİNİN ADIMESLEĞİ

1İmam Evvel Osman oğlu Hafız Mehmed Efendiİmam

2Müezzin Osma oğlu Hafız Mehmed Müezzin

3Hurlam Ali oğlu MustafaZİraat Ashabından

4Semerci Ali oğlu Ahmed Zİraat Ashabından

5Süleyman Hacı Bayram oğlu Mehmed Zİraat Ashabından

6Kara Dayi Mustafa oğlu Ali Zİraat Ashabından

7Zürenci? Ali Oğlu Osman Zİraat Ashabından

8Hacı Süleyman Oğlu MehmedZİraat Ashabından

9Kınalı Mustafa oğlu Ahmed Cabacı

10Saka İbrahim oğlu Mustafa Zİraat Ashabından

11Şaban Paşa Oğlu AhmedCabacı

12Hasan oğlu Koca Ahmed Cabacı

13Ayvaz Mehmed oğlu ibrahimZİraat Ashabından

14Hacı Mehmed Oğlu AhmedZİraat Ashabından

15Hafız Süleyman oğlu KamilZİraat Ashabından

16Hafız Süleyman oğlu SadullahTalebe-i Ulumdan

17Mehmed oğlu Arabacı Mustafa Zİraat Ashabından

18Saraç Mustafa oğlu HalilZİraat Ashabından

19Benekli Mehmed oğlu Mehmed Zİraat Ashabından

20Akıncı Osman oğlu Hacı İmam Mehmed Zİraat Ashabından

21Hüseyin oğlu Şirazlı Mustafa Zİraat Ashabından

22Çakır Ali Oğlu HasanZİraat Ashabından

23Mehmed oğlu Derzi MehmedZİraat Ashabından

24Pilafçı Mehmed oğlu HalilZİraat Ashabından

25Hafız Mehmed oğlu MustafaMuallim Sıbyan

26Kalender Ali oğlu MehmedZİraat Ashabından

27Kala? Hasan oğlu Ebubekir AliZİraat Ashabından

28Süleyman Kara Çavuş oğlu Osman Zİraat Ashabından

29Sarı Ahmed oğlu MehmedZİraat Ashabından

30Süleyman oğlu Ali Mehmed Cabacı

31Kazkıran Halil oğlu HüseyinCabacı

32Sofu Osman oğlu Ali Zİraat Ashabından

33Tescilli Halil oğlu Osman Zİraat Ashabından

34Mehmed Molla Abdullah oğlu MustafaZİraat Ashabından

35Recep oğlu MustafaZİraat Ashabından

36Deli Ahmed oğlu Mustafa Zİraat Ashabından

37Şaşkın Hüseyin oğlu MustfaCabacı

38Kara Feyzullah oğlu ibahimHamamcı

39Hamamcı İbrahim oğlu Mustafaİhtiyar

40Ömer Ali oğlu MehmedZİraat Ashabından

41Mustafa oğlu Emir Mehmed Mancınıkçı

42Mehmed Abdi paşa oğlu Mustafa Zİraat Ashabından

43Hacı Halil oğlu tevfikZİraat Ashabından

44Hacı Halil oğlu BekirZİraat Ashabından

45Hacı İbrahim oğlu Molla AliZİraat Ashabından

46Hatip Musa oğlu MustafaZİraat Ashabından

47Hacı Hasan Oğlu Mehmed Mancınıkçı

48Küçük Hoca Mehmed Oğlu Mustafa Zİraat Ashabından

49Hacı Halil Damadı İsmail oğlu İbrahim Cabacı

50Hacı Süleyman Oğlu MustafaZİraat Ashabından

51Şirazlı Emin Oğlu MehmedZİraat Ashabından

52Kalyoncu Mustafa Oğlu Abdullah Zİraat Ashabından

53Coşdan? Mehmed Oğlu OsmanZİraat Ashabından

54Mehmed Usta Oğlu ReşidCabacı

55Ömercik oğlu MehmedZİraat Ashabından

56Deli Hacı oğlu MustafaZİraat Ashabından

57Mustafa oğlu HüseyincikMancınıkçı

58Köse Ahmed oğlu MehmedZİraat Ashabından

59Katırcı Mehmed oğlu Süleyman ???

60Kürek Ali oğlu Mustafa Zİraat Ashabından

61Çolak Mustafa oğlu Ali Zİraat Ashabından

62Cecelerli Mustafa oğlu İbrahimZİraat Ashabından

63Pilafçı Hüseyin oğlu EminZİraat Ashabından

64Halil oğlu Şirazlı Ahmed Mücrim

65Pilafçı Halil oğlu Hacı MustafaRençber

66Pilafçı Halil Oğlu Abdi Cabacı

67Şaban Ahmed oğlu Osman Cabacı

68Ali oğlu Reşid AğaZİraat Ashabından

69Mehmed oğlu Muğanni Ali Efendi Muğanni

70Hacı Hüseyin oğlu AhmedCabacı

71Mustafa Kara Kasım Oğlu AliCabacı

72Mustafa oğlu Korucu Hasan ???

73Ali oğlu Abdullah AlemdarZİraat Ashabından

74Hacı Ali oğlu RıfatMuhtar

75Hacı Mahmud oğlu HalilZİraat Ashabından

76Katırcı Mehmed oğlu Hüseyin Cabacı

77Davut oğlu MehmedCabacı

78Davut oğlu MustafaCabacı

79Yangıncı İsmail oğlu Hüseyinİhtiyar

80Halil oğlu Koca Ali Cabacı

81Şaban oğlu Mehmed Hüseyin Zİraat Ashabından

82Hacı Abdullah oğlu MehmedZİraat Ashabından

83Sarı Ahmed oğlu MehmedZİraat Ashabından

84Mehmed oğlu İnce Mehmed Zİraat Ashabından

85Mustafa oğlu Ali Osman Cabacı

86Mustafa oğlu Eskici Mehmed Zİraat Ashabından

87Kara Sakal Mehmed oğlu Ali Zİraat Ashabından

88Benekli Osman oğlu Hacı Osman Zİraat Ashabından

89Katırcı Mehmed oğlu HalilMücrim

90Hafız Hoca Osman oğlu Hacı Mustafa Zİraat Ashabından

91Kürek Ali oğlu AliZİraat Ashabından

92Hafız Mehmed oğlu Abdurrahman Saatçi

93İnce Abdullah oğlu Mehmed Mancınıkçı

94Davulcu Mehmed oğlu Kara MehmedMancınıkçı

95Hacı Ahmed oğlu MehmedMuhtar

96Kelamcı Ahmed oğlu Mehmed Mancınıkçı

97Kılıç Ömer oğlu Mustafa Mancınıkçı

98Çakır oğlu Mustafa Kerimesi ÜmmetullahMancınıkçı

99Çelebi Feyzullah oğlu Süleymanİhtiyar

100Hasan oğlu Berber Ahmed Berber

101Mehmed oğlu Hacı İbrahim Zİraat Ashabından

102Beşli Mehmed oğlu AhmedCabacı

103Ali Paşa Osman oğlu Mustafa 10 yaşında çocuk

104Mehmed oğlu Gökgözlü AliCabacı

105İsmail oğlu Adalı Mehmed Efendi Mukayyid

106Osmancık oğlu İbrahim8 yaşında çocuk

107Hurre? Halil oğlu Hacı MustafaCabacı

108Cuşdane Abdullah oğlu Molla Mehmed Zİraat Ashabından

109Hacı Ali oğlu OsmanZİraat Ashabından

110Ömer oğlu Kalebend Mustafa Cabacı

111Aşmak Hüseyin oğlu Ahmed7 yaşında çocuk

112Hacı Ahmed Oğlu OsmanCabacı

113Mehmed Çavuş oğlu Mehmed6 yaşında çocuk

114Akrancı Mehmed oğlu Mehmed 4 yaşında çocuk

115Deli Hacı Ömer oğlu Osman Zİraat Ashabından

116Mehmed oğlu Molla EminMancınıkçı

117Koca Köylü Halil oğlu Halilİhtiyar

118Hüseyin oğlu Keyifsiz Ahmed Cabacı

119Değirmenci Hasan oğlu MehmedCabacı

120Deli Hacı Mehmed oğlu Hafız AbdurrahmanTalebe-i Ulumdan

121Abdullah oğlu Dönme Osman Cabacı

122Hacı Hüseyin İsmail oğlu Mehmed Hizmetkar

Geyve Kazasının en kalabalık nüfusunu oluşturan Umurbey köyü 122 haneden ibaret olup toplam vergisi 31.964 kuruş temettuatı ise 158.475 kuruştur. Köy halkının mesleklerine baktığımızda ilginç mesleklerin olduğunu görmekteyiz. (25) Cabacı ve (61) çiftçilerin haricinde köyde hamamcı, muallim, saatçi, berber, müezzin, mancınıkçı, muğanni (şarkıcı), mukayyit (kayıt memuru), hizmetkar, rençber vardır. Halil oğlu Şirazlı Ahmed ile Katırcı Mehmed oğlu Halil’in mücrim olduğu ve “onun bunun ianesiyle geçinmekte” şeklinde kayıt edilmişlerdir.

EKONOMİK YAPI

Osmanlı Devletinin genel ekonomi anlayışı, her bölge kendi ürettiğini kendi içinde tüketerek halkın kendi kendine yetmeleri sağlanmış, buna karşın halkın kıtlık yaşamaması için ihracat zorunlu olmadıkça yasaklanmış ithalat ise serbest bırakılmıştır. İhracat yasağı İstanbul için geçerli olmamıştır. İstanbul’un yani payitahtın iaşe sorunu yaşamaması için diğer bölgelerden buraya her türlü ürün alımı serbest bırakılmıştır.

Osmanlı Devletinin gelirlerinin büyük bir kısmı tarım gelirleri olması sebebiyle, reayanın (halk) toprağı ekip biçmesini sürdürebilmek amacıyla Tanzimat döneminde tarım alanında köklü reformlar yapılmıştır. Bu anlamda yapılan önemli gelişme, toprağı daha etkin kullanmanın önemli olduğu bu dönemde topraktan tasarruf sağlayıcı teknikler geliştirerek birim toprak alanından daha çok ürün alınmaya çalışılmasıdır. Gübre kullanma, tohum ıslahı, teknolojik tarım aletlerinin yaygınlaşması gibi. Buna karşın, 19. yüzyılda hızla artan sınai üretimin oluşturduğu işçi talebi nedeni ile zirai üretimde çalışacak işçi talebinin yetersiz olması işçi ücretlerin artmasına neden olmuş bu da tarım üretimini olumsuz etkilemiştir. 

Bu tespitten sonra 1845 yılı Temettuat defterlerinden elde ettiğimiz verilere baktığımızda günümüz Geyve’sinden farklı bir tabloyla karşılaşmaktayız. Bugün Geyve’de zirai üretim olarak sebze ve meyve üretiminin hububat üretimine nazaran daha fazla olmasına karşın 1845 yılında Geyve’de hububat üretiminin fazlalığı dikkat çekmektedir. Aşağıda yetiştirilen ürünler ve gelirleri belirtilmiştir.

HUBUBAT GELİRLERİ (kuruş)

HINTAŞA'RKAPLUCAÇAVDARMERCİMEKDARIALAFNOHUTBURÇAKKARIŞIK

30.9676.2022.7553.488130301406114905

EKİLEN ARAZİ MİKTARLARI VE GELİRLERİ

EKİLEN TARLAEKİLMEYEN (NADAS)BAĞHARİR (İPEKBÖCEĞİ) BAĞÇEDUT BAĞÇEPAMUK TARLASI

DÖNÜMGELİRİDÖNÜMDÖNÜMGELİRİDÖNÜMGELİRİDÖNÜMGELİRİDÖNÜMGELİRİ

9169450309100408456396716164596722509140693232313

Yetiştirilen ürünler içinde ipekböceği ve dut bahçesi olarak iki ayrı kayıt olduğunu görmekteyiz. Biri elde edilen ürünü diğeri ise ürünün yetiştiği ağacı ifade etmektedir. Yakın zamana kadar Geyve’de ipekböceği üretiminin yapıldığını biliyoruz. Osmanlı zamanında Geyveliler ürettikleri ipekböceğini Bursa pazarında satmak üzere Bursa’ya götürürlermiş. Hatta Geyve’den gelen halkın kaldığı Bursa kapalı çarşının içinde bir de Geyve Hanı bulunmaktadır. Ekilen arazi miktarına baktığımızda 1866 dönümlük arazide yetiştirilen ipekböceği geliri 459.672 kuruştur. Dönüm başına ortalama 246 kuruş gelirle en çok gelir getiren ürünün ipekböceği olduğunu görüyoruz. 

Bir diğer dikkatimizi çeken ürün ise pamuktur. 932 dönüm arazide yetiştirilen pamuk 32.313 kuruş gelir getirmiştir. Günümüzde yerini meyve ve sebzeye bırakan pamuk Akdoğan, Alıplar, Argat, Bayat, Bozviran, Camikabir, Ceceler, Çukurviran, Epçeler, Hırka, Kafirsındığı, Kozan, Safi, Demirler, Umurbey, Yaylak köylerinde yetiştirilmesine rağmen İpekböceğinin ise her köyde yetiştiğini görmekteyiz. Bu anlamda Geyve halkı için ipekböceği önemli geçim kaynaklarının başında gelmektedir.

Bugün Geyve’nin simgelerinden biri olan üzüm bağları eski bir tarım geleneği olarak karşımıza çıkmaktadır. 845 dönüm arazide yetiştirilen üzüm toplamda 63967 kuruş dönüm başına ise ortalama76 kuruş gelir getirmektedir. Osmanlı Devleti bir İslam devleti olması münasebetiyle tarım ürünlerinden 1/10 oranında şer’i vergilerden olan öşür (toprak vergisi) almıştır. 1845 yılı Geyvelilerin verdikleri öşür vergisi miktarı 85.088 kuruştur. 

Tarım gelirlerinin yanında küçükbaş hayvan gelirleri de Geyve ekonomisine katkı sağlamaktadır. Aşağıda bu gelirler belirtilmiştir.

KÜÇÜKBAŞ HAYVANLARI

SAĞMAN KOYUNSAĞMAN KEÇİKISIR KOYUNKISIR KEÇİERKEK KOYUN ERKEK KEÇİOĞLAKKUZU

ADEDİGELİRİADEDİGELİRİADEDİGELİRİADDADDADEDİGELİRİADEDİGELİRİADEDİADEDİ

167177016491286023481024249313226711393102424

BÜYÜKBAŞ HAYVANLARI

KARASIĞIR ÖKÜZÜSAĞMAN KARASIĞIR İNEĞİCAMUS ÖKÜZÜSAĞMAN CAMUS İNEĞİMERKEPESTERBARGİRFERESKISRAKBAĞAL

ADEDİADEDİGELİRİADEDİADEDİGELİRİADEDİADEDİADEDİADEDİADEDİADEDİ

11364911473010383332033811778431

Tabloya baktığımızda keçi hayvanının koyuna oranla daha fazla yetiştirildiğini gelirlerinin de bu nispette daha fazla olduğunu görmekteyiz. Geyve Kazasında 3897 adet keçiye karşılık 307 adet koyun vardır. Osmanlı Devleti vergilerinden biri olan Adedi Ağnam Rüsumu vergisi gereği Geyve Kazasından 1845 yılında 4.204 küçükbaş hayvan için toplan 18.616 kuruş vergi mahsup edilmiştir.

Büyükbaş hayvanlar içinde sığır hayvanının camus (manda) hayvanına oranla daha fazla olduğu görülmektedir. 1627 adet sığır hayvanına karşılık 441 camus hayvanı vardır. Camus hayvanının artık günümüzde yetiştirilmiyor olması Geyve’deki değişimin bir başka göstergesidir. Tabloda verilen gelirler bu hayvanlardan elde edilen yıllık süt gelirlerini ifade etmektedir. Bir sığır ineğinin süt geliri hayvan başına 30 kuruş iken bir camus hayvanı için bu 40 kuruş olarak belirlenmiştir.

Genel olarak 1845 yılı Geyve Kazası tarım hayvancılıkla uğraşan bir yapı sergilemektedir. Bugün tarım önemini hala korurken hayvancılığın (özellikle küçükbaş) zaman içinde azaldığını, aradan geçen yüz elli yılı aşkın bir zaman içinde Geyve’de köklü değişimlerin olduğunu, insanların gelir getiren ürünlere yöneldiklerini görmekteyiz. Bu değişimde etkili olan sebeplerin başında insanların yaşam biçimlerinin zamanla değişmiş olması gelmektedir. Bununla birlikte bölgede miras yoluyla tarım arazilerinin bölünmesi, zirai üretimdeki maliyetlerin artması, zirai üretimin yanında sınaî üretimde hızlı artış olması, insanları fabrikalara yöneltmekte ve tarım önemini yitirmektedir.

Yavuz Şengül

Mustafa Hamdullah ERGİN

GEYVE HABER