Bir Dinin İki Mabedi Olmaz

Ömer ERDEM

“Dedeler” için maaş ise maaş, elektrik, su ve benzeri hizmetlerde kamu, “Cami” için nasιl kolaylιk sağladι ise aynιsιnι “Cemevleri” için de aynen sağlasιn. Buna kendisini Sünni Müslüman olarak tarif eden hiç kimsenin itirazι olacağιnι sanmιyorum. Benim de bir itirazιm yok ve hatta bunu destekliyorum. Ancak Cemevinin “ibadethane” olup olmadιğι konusundaki tartιşmalara gelince işin rengi orada değişmektedir. Laik bir devletin hangi mekanιn ibadethane olup olmadιğι konusunda bir karar almasι yahutta bu konuda inisiyatif almasι asla kabul edilemez. Bunlar toplumlarιn belirleyeceği meselelerdir. Devlet hadiseye vatandaşlarιnιn “eşit ödevlere-eşit haklar” düzleminden bakmak durumundadιr. Hele ki bu devlet en azgιn ve en katι bir laiklik türünü benimsemişse bu daha çok böyledir. Ancak devlet denilen organizmanιn vatandaşlarιnιn barιş ve selâmetini temin etmek gibi önemli ve başat bir sorumluluğu da bulunmaktadιr. Cemevlerinin ibadethane yahutta bir başka tanιmlama ile (farketmez) yasal talepleri karşιlanmalιdιr. Buna eyvallah. Fakat Cemevinin İslâmιn ibadethanesi olduğu tezini savunmak akιllara zarar bir gelişmedir. İşte bu asla kabul edilemez. Hiç bir dinin iki mabedi olmaz. İslâmιn bir tek mabedi vardιr. O da hiç tartιşmasιz “Cami” dir. Cami yahut mescit İstιlah olarak ikisi de aynι kapιya çιkar. Ancak dergâh yahut benzeri mekânlar cami değildir. Dolayιsιyla bu tür yerler İslâmιn mabedi değildir. Fakat insanlar Allahιn buyruklarιna ve onun elçisinin örnekliğinde tatbiki olarak göstermiş olduğu ibadetler için bazιlarι hariç mutlak manada mekan da aranmaz. Dolayιsιyla hem bu dinin tek kaynağι olan Kuràn da ve hem de Kuranι hayata dönüştüren Nebinin uygulamalarιnda İslâm dininin ibadethanesi tartιşmasιz Cami dir.

Cemevleri Nedir?

Toplumun bir kesimi (sayιlarι hiç önemli değil) bu mekânlarι kendileri için ibadethane olarak kabul edip, orada yapmakta olduklarι sazlι-sözlü ve kadιn-erkek karιşιk bir takιm ritüellerle Tanrιya ibadet ettiklerini düşünebilirler. Bu tamamen kendi tercihleridir. Buna kimsenin itirazι olmaz ve olamaz. Ancak mesele malesef bununla sιnιrlι değildir. Özellikle Ak Parti iktidarιnιn başlatmιş olduğu Alevi çalιştaylarι sonrasιnda bazι şöhretli Alevi zevatιn cemevlerinin İslâmιn esas ibadethanesi olduğu diğer müslümanlarιn ise “Arap İslâmι”nι temsil ettiği gibi maksadιnι aşan iri laflar ettiklerine tanιk olmaktayιz. Zira kendilerinin devrimci ve positivist olduklarιnι ve sekülarizm adιna can verecek kadar dünyevileşmiş olduklarιnι en yüksek perde den seslendiren bu kişiler Aleviler dιşιndaki müslümanlarι handiyse İslâmdιşι addedecekler.

Bu topraklarda bin yιldan bu yana kardeşçe yaşayan bu insanlar diyerek söze girmeyeceğim. Esas olarak memleketimizde yaşamakta olan insanlarιmιzιn büyük bir kιsmιnιn ne namaz ile ve ne de oruç yahutta İslâmιn başka bir emir ile ilgili bir sιkιntιsι yoktur.

Ben kendimi Sünni olarak tanιmlamιyorum. Fakat malesef buna mecbur kaldιğιmιz da oluyor. Beylik laflar edip ben de Hz. Aliyi seviyorum, Alevilik Aliyi sevmekse en büyük Alevi benim mavallarιna da itibar etmek istemiyorum. Herkes dilediğine dilediği gibi inansιn. Ancak Kuràn ve son Nebinin hayatι orta yerde dururken kimse bana; biz, „namaz kιlmayιz, Ramazan orucu tutmayιz, sadece semah yaparιz ve hakiki müslümanlιk ta bu dur“ diye dayatmasιn. Ben, toplumda bulunan kendi halinde Alevi vatandaşlarιmιzιn düzenli olarak namaz kιlmasa ve Ramazan orucu tutmasa bile bunlarι inkar sadedinde bir itkada sahip olduğu kanaatinde değilim. Bu durumda bu vazifeleri yapmayan ve kendine Sünni diyen belki milyonlara baliğ insan var ülkemizde.

Cemevi-Cami yanyana

Sanki ilk bakιşta muhteşem bir “barιş-yakιnlaşma-tanιşma-kaynaşma” projesi gibi gözüküyor. Projeyi hayata geçirmek isteyenlerin halisane niyetlerle hareket ettiğine dair kuşkumuz yok, ama efradιnι cami ağyarιnι mani bir araştιrma yaparak ve yeterince tartιştιktan sonra hareket edilmesi kesinlikle daha doğru bir yaklaşιm olacaktι. Birilerinin bile-isteye bu proje zaman içinde iki toplum arasιnda mekân yakιnlιğι dolayιsιyla bir kavga-çatιşma yahutta biri diğerinin “asimile” olmasιna yol açar gibi endişelerden ziyade bu iki müessesenin yanyana olmasιnιn çok daha vahim sakιncalarι bulunmaktadιr. Cami de toplanιlan yer, Cemevi de toplanιlan yer anlamιna ne var bunda diyemezsiniz. Zira bu durumda Cami ile Cemevini eşit iki mabed mekânι olarak kabul etmiş olursunuz ki bu sadece İslâma ve onun müntesiplerine değil Alevi toplumuna da haksιzlιk olur. Daha da önemlisi bu ülkede Sünnilerle Aleviler arasιnda hiç bir zaman kavga olmamιştιr. Bundan sonrada olmasι muhtemel değildir. Kavga sadece ve sadece siyasidir. Daha geçen gün bir kanal da Alevi-Nusayri ekseninde Suriye konulu bir tartιşmada moderatörün bütün ιsrarlarιna rağmen Alevileri temsil ettiğini söyleyen bazι dernek ve federasyon başkanlarι Başbakana ağιz dolusu hakaret etmek ve sadece Başbakan eleştirisi yaparak “yaşasιn devrim” diyerek Dersim de dindaşlarιnι bombalayan Sabiha Gökçene selam çakmalarι bile meselenin ne kadar siyasallaştιğιnι göstermesi bakιmιndan manidardιr. Geçmişte meydana gelen hadiseler de dün “Gezi” de ki rezaletler de ve bundan sonra vuku bulmasι muhtemel arιzι hadiseler de bir avuç, deist, pozitivist, ataist, ateist, marksist, maoist atιğι kendini entel zanneden ve Alevileri temsil iddiasι ile ortaya atιlan “çιkar çevrelerinin” provakosyonlarιndan ibarettir.

Son zamanlarda Alevilik adeta „moda“ haline geldi. Artιk adamlar diledikleri gibi Sünni Müslümanlara hakaret ediyorlar. Üstelik kendilerini bombalayanlara haki tapιnacak düzeyde „seranat“ yaparlarken tarihte ilk defa kendilerinin hak ve hukukunu savunan hükümete de en galiz ifadelerle saldιrarak…

Son Söz: Alevilik; Allaha, Hz. Muhammed Mustafa`ya ve Kuràna iman edildiği sürece İslâm içinde bir yorumdan ibarettir. İster tarikat deyin, isterseniz mezhep yahut meşrep farketmez.

Cemevleri birileri tarafιndan ibadethane olarak kabul edilebilir ancak İslâmιn tek mabedi Cami dir.

Alevilerle- Sünniler arasιnda kavga yoktur.

Cemevi ile Cami (sembolik olan hariç) yanyana olmaz. Zira bir dinin iki mabedi olmaz. Sünnilere İslamιn Arap yorumu yakιştιrmasι yapan bazι zavallιlara da son söz olarak şunu söylemeliyim ki, hem çok sevdiğinizi söylediğiniz Hz. Ali (k.v) ve hem de onun soyundan gelen İmamlar Arap idi, bu bir, Hz. Ali (r.a) sizin pek rağbet etmediğiniz Cami de şehid edilmiştir. Bu da iki.

Bilmem anlatabildim mi?

Baki Selam ve Saygιlarιmla.

Ömer Erdem

Mainz/Almanya